ศัลยกรรมปากคือการผ่าตัด ปรับปรุงแก้ไขรูปทรงปากให้เหมาะสมกับใบหน้า ส่วนใหญ่แล้ว คนที่เข้าทำศัลยกรรมปาก จะมีปัญหา เช่น ปากคว่ำ ปากบาง ปากหนา ปากห้อย ปากไม่ได้รูป ซึ่งมีทั้งการตกแต่งริมฝีปากให้บางลง สวยงามมากขึ้น การตกแต่งริมฝีปากให้เป็นรูปกระจับ ยกริมฝีปากหรือการยกมุมปาก ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ต้องทำโดยศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ได้รูปปากที่เหมาะสมกับใบหน้า ถือว่าเป็นนวัตกรรมความงามที่มีขึ้นเพื่อแก้ไขข้อบกพร่องของรูปปาก รวมทั้งช่วยเสริมความงามให้ใบหน้า
การทำศัลยกรรมแบบต่าง ๆ มีรายละเอียดดังนี้
1.ศัลยกรรม ปากบาง
ศัลยกรรมปากให้บาง เป็นการผ่าตัดเพื่อลดขนาดริมฝีปากบนหรือล่างให้บางลง เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาปากห้อยหรือปากหนา ศัลยแพทย์จะใช้วิธีตัดริมฝีปากออกและเย็บด้วยไหมละลาย โดยลักษณะแผลจะอยู่ด้านในริมฝีปาก
2.ศัลยกรรม ปากกระจับ
ศัลยกรรมปากกระจับ เป็นการผ่าตัดเพื่อปรับแต่งริมฝีปากให้ได้รูป มีหยักนูนสวย โดยการผ่าตัดมี 2 รูปแบบหลัก ๆ คือ การตัดริมฝีปากด้านข้างออกเพื่อให้บริเวณตรงกลางนูนขึ้น แต่วิธีนี้มีข้อจำกัดคือ สำหรับผู้ที่ปากบางอยู่แล้วอาจทำให้ปิดปากไม่สนิทได้ จึงมีการพัฒนาการศัลยกรรมปากอีกรูปแบบหนึ่งคือการตัดริมฝีปากออกเพียงเล็กน้อยและใช้วิธีการเย็บบริเวณตรงกลางให้นูนขึ้นเป็นรูปทรง ซึ่งช่วยลดข้อจำกัดเรื่องปากบางลงไปได้
3.ศัลยกรรม ยกริมฝีปาก
ศัลยกรรมปากแบบยกริมฝีปากบน เป็นการผ่าตัดเพื่อแก้ปัญหาริมฝีปากบนตกลงมาปิดฟันบนจนหมด ทำให้เวลาพูดหรือยิ้มไม่เห็นฟันบน ซึ่งบางคนอาจไม่พึงพอใจ โดยการศัลยกรรมปากแบบยกริมฝีปากนี้แพทย์จะตัดหนังส่วนเกินบริเวณใต้ฐานจมูกประมาณ 3-4 มิลลิเมตร โดยตัดโค้งไปตามรูปของปีกจมูก หลังจากนั้นจะเย็บดึงผิวหนังและกล้ามเนื้อใต้รูจมูกขึ้นไป ทำให้รูปปากสมส่วนกับใบหน้ายิ่งขึ้น
4.ผ่าตัด เสริมขอบปาก
การผ่าตัดยกขอบริมฝีปากบนให้ดูโดดเด่นชัดเจน ขอบปากบนจะโดดเด่นขึ้น โดยการเสริมเนื้อเยื่อ (Acellular dermal matrix) เข้าไปใต้ผิวหนังด้วยการทำแผลเล็ก ๆ 4 ตำแหน่ง แล้วสอดแผ่นเนื้อเยื่อเข้าไปใต้ผิวหนัง
5.ผ่าตัดเสริม ร่องปาก
คือการผ่าตัดเสริมสันกลางร่องปากให้ดูเป็นขอบชัดเจน และขอบปากบนดูโดดเด่นมีมิติ ไม่แบนราบ
6.ศัลยกรรม เสริมริมฝีปาก
เพื่อปรับรูปร่างริมฝีปากบนหรือล่างที่บางเกินไป ให้ดูอวบอิ่ม และได้รูปทรงที่สวยงาม
7.ศัลยกรรม ยกมุมปาก
ศัลยกรรมปากแบบยกมุมปาก เป็นการผ่าตัดเพื่อยกมุมปากให้สูงขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหามุมปากตก ปากคว่ำทำให้ใบหน้าดูเศร้าหมอง หรือแลดูบูดบึ้งตลอดเวลา โดยการผ่าตัดนี้แพทย์จะซ่อนรอยแผลเป็นไว้ด้านในปาก จึงไม่ต้องกังวลว่าจะมีแผลเป็น
8.ทำลักยิ้มหรือแก้มบุ๋ม
เป็นจุดหนึ่งที่ทำให้ใบหน้าดูมีเสน่ห์ น่ารักชวนมอง และทำให้ใบหน้าดูมีสัดส่วนสมดุล ไม่ดูใหญ่เกินไป การผ่าตัดลักยิ้มทำได้โดยการกำหนดตำแหน่งบริเวณผิวหนัง ห่างจากเส้นร่องแก้มและเฉียงขึ้นเล็กน้อย
9.ศัลยกรรมปากเพื่อแก้ปัญหายิ้มเห็นเหงือก
โดยทั่วไปเมื่อเรายิ้มจะเห็นเหงือกประมาณ 1-2 มิลลิเมตร แต่หากเห็นมากกว่านั้นอาจจะทำให้สูญเสียความมั่นใจเวลายิ้มได้ โดยปัจจุบันเทคโนโลยีทางการแพทย์สามารถผ่าตัดหรือศัลยกรรมปากเพื่อแก้ปัญหายิ้มเห็นเหงือกได้ แต่จำเป็นต้องตรวจวิเคราะห์ก่อนว่ามีสาเหตุมาจากอะไร
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด
- ปรึกษาศัลยแพทย์ เพื่อความมั่นใจ ว่าเราเหมาะสมที่จะทำรวมทั้งผลการผ่าตัด ความเสี่ยงต่าง ๆ ของเรา หากมีโรคประจำตัวหรือมียาที่รับประทานเป็นประจำต้องแจ้งแพทย์โดยละเอียด
- เช็คสุขภาพเบื้องต้น เนื่องจาก เป็นการผ่าตัด ด้วยยาชา ความเสี่ยงค่อนข้างน้อย หรือดมยาสลบต้องไม่มีโรคใด ๆ ที่มีผลต่อการผ่าตัด
- หยุดยา สมุนไพร หรือ วิตามินที่มีผลต่อการไหลของเลือด แอสไพริน รวมทั้งวิตามิน อาหารเสริมต่างๆ เช่น วิตามิน A วิตามิน E น้ำมันตับปลา เพราะอาจมีผลต่อการบวมช้ำของแผลได้ ก่อนการผ่าตัด 2อาทิตย์
- ห้ามดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และห้ามสูบบุหรี่ก่อนผ่าตัด 2 อาทิตย์
- พบแพทย์เพื่อประเมินอาการและวางแผนการผ่าตัด รวมทั้งนัดหมายวันเวลาในการศัลยกรรมปาก
การพักฟื้น หลังการศัลยกรรมปาก
การผ่าตัดริมฝีปาก เป็นการผ่าตัดไม่ซับซ้อน ผ่าตัดโดยใช้ยาชาและหลังผ่าตัดสามารถกลับบ้านได้เลยและจะฟื้นตัวเร็วกว่าการทำศัลยกรรมความงามอื่น ๆ สามารถกลับไปทำงานได้หลังผ่าตัด 1 อาทิตย์ สามารถออกกำลังกายได้หลังผ่าตัด 2 อาทิตย์
หลังศัลยกรรมปาก ทำปาก
- ช่วง 24 ชั่วโมงแรกหลังการศัลยกรรมปาก ควรประคบเย็นบริเวณริมฝีปากเพื่อลดอาการบวม แผลผ่าตัดแดง มีอาการบวมที่แผลผ่าตัด
- รักษาความสะอาดในช่องปากอย่างเคร่งครัด โดยบ้วนน้ำยาฆ่าเชื้อที่แพทย์จ่ายให้หลังอาหารทุกมื้อเพื่อป้องกันแผลผ่าตัดติดเชื้อจากเศษอาหารที่ตกค้าง
- สัปดาห์แรก หลีกเลี่ยงการพูดคุยนาน ๆ ควรรอให้แผลแห้งและหายสนิทก่อน
- 2 – 4 สัปดาห์แรกควรรับประทานอาหารอ่อน รสไม่จัด ย่อยง่าย งดรับประทานของหมักดอง ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และงดสูบบุหรี่
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดและมาพบแพทย์เพื่อติดตามผลการรักษาตามเวลานัดอย่างสม่ำเสมอ